طراحی وب سایت چیست؟

طراحی وب سایت چیست؟

طراحی وب به مهارت ساخت و راه اندازی صفحات وب گفته می‌شود.
تیم برنرزلی، مخترع وب، با برپایی یک سایت وب در اوت ۱۹۹۱، نام خود را به عنوان نخستین سازندهٔ وب در تاریخ ثبت کرد. او در نخستین وب سایت شان، از اَبَر متن و پیوندی برای ایمیل (پست الکترونیک) استفاده کرده بود. هنوز هم با آدرس http://info.cern.ch/hypertext/WWW/TheProject.html. در دسترس قرار دارد.
در آغاز، وب سایت ها با کُد های ساده HTML نوشته می‌شدند، گونه ای از زبان نشانه گذاری که ساختار ساده ای به وب گاه ها می‌داد، شامل سرتیتر، پاراگراف و توانایی پیوند دادن به آدرس های دیگر از طریق ابر پیوند. در مقایسه با روش های دیگر، این راه تازه و متفاوتی بود که کاربران به سادگی می‌توانستند با یک مرورگر، صفحه های پیوند خورده را باز کنند.
با پیشرفت وب و هنر طراحی آن، زبان کُد نویسی اش، اَبَرمتن یا اچ تی ام ال، پیچیده تر و پرانعطاف تر شد. ابزاری مانند جدول ها که بیشتر برای نمایش نمودارهای داده ای بودند، بزودی مورد استفاده نادرست، برای چیدمان های پنهان در صفحه های وب قرار گرفتند. با پیدایش الگوهای آبشاری وب یا «CSS»، روش نادرست طراحی با جدول های پنهان در صفحه از گردونه خارج و به جای آن استفاده مناسب از زبان کمکی «CSS» جایگزین شد.
فناوری های یکپارچه سازی پایگاه داده ( database )، مانند زبان های کُد نویسی سمت سرور (Server-Side script ing) مانندCGI، PHP، ASP.NET، ASP، JSP و ColdFusion، و استاندارد های طراحی مدرن با الگوها (CSS)، ساختار وب سایت ها را باز هم تغییر داده و آن را پیشرفته تر کرده اند. سایت واکنش گرا یا سایت ریسپانسیو (Responsive) سایتی است که با ابعاد و رزولوشن دستگاه های مختلف سازگاری دارد و کاربران بدون توجه به اینکه صفحه نمایش دستگاهشان کوچک باشد.
همچنین با آمدن نگاره های جاندار و فناوری های پویانمایی به صفحه ها، مانند فلَش (Flash)، چهره وب بیشتر از پیش تغییر کرد و توانمندی های تازه به سازندگان رسانه و طراح های وب داده شد.

وب سایت یا تارنما

وب سایت یا تارنما یا وب گاه مجموعه ای از فایل های مختلف اعم از تصاویر، متون یا فایل های برنامه نویسی شده است که به منظوری خاص به شکلی با هم مرتبط شده اند. این فایل ها روی یک کامپیوتر «میزبان» یا «سرور» قرار می‌گیرند و با یک نام دامنه مشترک فراخوانی می‌شوند.

انواع وب سایت

وب سایت ها بر اساس کاربرد و نوع برنامه نویسی به چند دسته تقسیم می‌شوند که عبارت است از:

وب سایت های ثابت (Static Website)

این سایت ها یک بار طراحی می‌شوند و اطلاعات مورد نیاز در داخل‌ آنها قرار می‌گیرد و پس از آن برای تغییر در‌ آنها نیاز به یک طراح حرفه ای یا نیمه حرفه ای سایت است. زبان برنامه نویسی این گونه از سایت ها غالباً HTML و Java script   هستند که در نوع توسعه یافته تر از CSS نیز بهره گرفته می‌شود. این نوع دسته از وب سایت ها به صورت HTML ساده طراحی می‌شوند.
از آنجا که حجم کمتری از کد در طراحی سایت های ثابت استفاده می‌شود سرعت بارگذاری (Loading) بالایی دارند. علاوه براین کاهش حجم کدها که باعث خوانایی بشتر سایت توسط ربات های جستجوگر می‌شود از یک سو و کاهش زمان بارگذاری از سوی دیگر سبب بهتر شدن وضعیت‌ آنها از لحاظ امتیاز دهی موتورهای جستجو یا همان «رنکینگ» می‌شود. سایتهای ثابت قیمت طراحی پایین تری را نیز عمدتاً نسبت به سایر سایت ها دارند.
عدم امکان ایجاد تغییر در این نوع از سایت ها توسط افراد عادی علاوه بر افزایش امنیت سبب بهره مندی از گرافیک و ظاهری زیبا می‌شود چرا که همه چیز ثابت است از جمله متون و اندازه تصاویر و همچنین همه عناصر مکان مشخص و ثابتی را دارند در نتیجه می‌توان برای محل قرار گرفتن هر یک از اجزاء بهترین تصمیم را گرفت.
اما از طرفی نیز عدم امکان ایجاد تغییرات توسط افراد عادی سبب می‌شود تا امکان بروز رسانی سایت توسط صاحبان و مدیران سایت صلب شود.
نکته: سایت های ثابت (Static) برای افراد، شرکت ها و سازمان هایی مناسب است که حداکثر یک یا دو بار در سال نیازمند به تغییر در محتوای سایت هستند.

سایت های پویا (Dynamic Website)

محتوای سایت های داینامیک بعد از طراحی توسط افراد عادی که دسترسی به سیستم مدیریت محتوای سایت را داشته باشند قابل تغییر است. زبان برنامه نویسی وب سایت های پویا می‌تواند براساس نیاز متفاوت باشد اما عمدتاً از زبان های ASP، ASP.Net و PHP استفاده می‌شود و از زبان های کمکی CSS و Silver light یا Ajax برای ایجاد قابلیت های ویژه نیز بهره گرفته می‌شود.
در این گونه از سایت ها ابتدا اسکلت سایت توسط طراح ایجاد می‌شود و سپس محتوا توسط مدیران سایت ها تغییر می‌کند مانند فرم قراردادی که یک بار توسط فردی ایجاد می‌شود و توسط افراد دیگری بارها تکمیل می‌شود، از این رو طراح نسبت به محل قرار گرفتن و اندازه دقیق متون و تصاویر و سایر عناصری که بعداً توسط مدیران سایت ها تغییر می‌کند اطلاع ندارد بنابراین چاره ای ندارد جز اینکه همه حالات را در نظر بگیرد و اینکار سبب می‌شود تاحدودی از گرافیک و جلوه سایت کاسته شود.
یکی از مزیت های سایت های داینامیک این است که هیچ محدودیتی برای ایجاد، تغییر یا حذف مطالب، تصاویر و صفحات و غیره وجود ندارد.
با توجه به اینکه در سایت های پویا از زبان های برنامه نویسی پیشرفته استفاده می‌شود امکانات زیادی در‌ آنها قابل ایجاد است مانند ایجاد صفحات هوشمند، فرم ها و جستجوهای پیچیده.
استفاده زیاد از کدها سبب کند شدن بارگذاری سایت و امتیاز آن در موتورهای جستجو می‌شود.
نکته: سایت های پویا برای افراد، شرکت ها و سازمان هایی مناسب است که بیش از دوبار در سال نیاز به تغییر درمحتوای سایت را دارند.

پرتال ها (Portal)

پرتال ها سایت های پویای جامعی هستند که چند هدف خاص را در یک سایت دنبال می‌کنند به عبارت دیگر مجموع چند سایت پویا که برای رسیدن به هدفی خاص در کنار هم قرار گرفته اند را می‌توان پرتال نامید. به عنوان مثال پرتال خبری می‌تواند از چند سایت داینامیک تشکیل شده باشد که هر یک امکانات خاصی چون عضو گیری، انتشار اخبار، انتشار تصاویر، نظر سنجی و غیره را در اختیار مدیران آن قرار دهد.
تمام ویژگی های یک سایت پویا می‌تواند در یک پرتال نیز صدق کند.
نکته: معمولاً پرتال ها توسط سازمان ها، گروه ها و شرکت ها خریداری می‌شوند. به دلیل نیاز به بروزرسانی بخش های مختلف اداره‌ آنها توسط یک فرد بسیار مشکل است مگر آنکه به چشم یک کار حداقل پاره وقت به آن نگاه شود.
سایت های متحرک استاتیک و نیمه داینامیک (Static and Dynamic Flash Website)
سایت های فلش یا متحرک دو نوع استاتیک و نیمه داینامیک هستند و توسط نرم افزارهای خاصی ایجاد می‌شوند در برخی موارد از XML یا Action script برای ایجاد قابلیت های تغییر یا هوشمندی در این سایت ها بهره گرفته می‌شود.
به طور کلی سایت های فلش ثابت (استاتیک) غیرقابل تغییر می‌باشند و مانند سایت های ثابت یک بار توسط طراح ایجاد می‌شوند و برای تغییر آن نیاز است تا افراد به صورت حرفه ای یا نیمه حرفه ای از دانش طراحی فلش برخوردار باشند.
اما سایت های فلش نیمه داینامیک یا نیمه پویا مانند سایت های پویا عمل می‌کند و قابل تغییر هستند اما تغییر در‌ آنها به سادگی سایت های پویا نیست و وسعت ایجاد تغییرات نیز بسیار محدودتر است.
از مزیت های وب سایت های فلش جذابیت آنهاست. گرافیک زیبا و انیمیشن های جذاب اما از معایب عمده‌ آنها می‌توان به عدم خوانده شدن اطلاعات موجود در‌ آنها توسط ربات های جستجوگر و عمدتاً سرعت بسیار پایین بارگذاری اشاره کرد.
نکته: سایت های فلش برای افراد و گروه ها یا شرکت ها و سازمان هایی مناسب است که نیاز به تبلیغات ندارند و عموم کاربران با‌ آنها آشنا هستند مانند خوانندگان، سیاست مداران، بازیگران و گروه های موسیقی، هتل های معروف، مکان های توریستی.

سایت های مجهز به سیستم مدیریت محتو (Content Management Systems)

سایت های مجهز به سیستم مدیریت محتوا که در اصطلاح به CMS که مخفف Content Management System است مشهورند، وب سایت هایی از نوع پرتال ها یا سایت های پویا هستند که برای مصارف خاص توسط طراحان حرفه ای یا شرکت های طراحی حرفه ای ایجاد می‌شوند.
تمام مزایا و معایب مربوط به سایت های پویا در مورد سایت های مجهز به سیستم مدیریت محتوا صدق می‌کند.
البته در نظر داشته باشید که سایت های پویا و پرتال ها نیز مجهز به سیستم مدیریت محتوا هستند اما آنچه که در CMSها متفاوت است طراحی‌ آنها و سیستم های مدیریت محتوای‌ آنها برای مصارف خاص است.

از مزایای سیستم های مدیریت محتوا نسبت به سایر سایت های داینامیک می‌توان به آماده بودن و جامع بودن‌ آنها اشاره کرد. از این رو اغلب این گونه از سایت ها در کمتر از ۳ روز کاری قابل نصب و استفاده هستند.
طراحی سایت های CMS مانند یک خط تولید محصول است و از آنجا که طراح باید نمونه های محدودی را به صورت انبوه تولید کند سعی در رعایت تمام اصول امنیتی، گرافیکی، موارد مربوط به رنکینگ و امتیاز موتورهای جستجو و سایر موارد موثر می‌کند.
با توجه به مزیت های‌ آنها به تمامی افراد، سازمان ها و شرکت هایی که شرایط داشتن سایت های داینامیک را دارند توصیه می‌شود تا ابتدا به دنبال سیستم های مدیریت محتوای مخصوص به کار خود بگردند و در صورتی که پیدا نشد به طراحی سایت های پویا روی بیاورند.

طراحی وب گاه

وب گاه مجموعه ای از اطلاعات درباره موضوع یا عنوان خاص است. طراحی یک وب گاه مشخص کننده آرایش و ساختار صفحات وبی است که بوجود آورنده وب گاه خواهند بود. یک صفحه وب شامل اطلاعاتی درمورد هدف ایجاد وب گاه است. یک وب سایت را همانند کتابی تصور کنید که هر صفحه وب در حکم برگی از کتاب خواهد بود.
در زمینه طراحی وب گاه جنبه های گوناگونی باید در نظر گرفته شود که به سبب پیشرفت روزافزون اینترنت همواره براین موارد افزوده می‌شود.
برای وب گاه های تجاری عمومی، موارد زیر از جمله اصلی ترین‌ آنها به شمار می‌روند:
طراحی سایت بر طبق عنوان و محتوای مطالب است.
مطالب، جوهر کلام و اطلاعات درون سایت باید مطابق با هدف سایت بوده و طیفی از عموم را نشانه رود که به دنبال اطلاعات ارائه شده در سایت هستند.
سایت باید قابل فهم بوده و برقراری ارتباط با آن حتی برای مخاطبانی که آشنایی چندانی با وب ندارند، آسان باشد. چنانچه سایت به اندازه کافی بزرگ بوده و اطلاعات زیادی را شامل شود، باید اطلاعات راهنما را به گونه ای بکار برد که به سرعت در اختیار بیننده قرار گیرند.
نمای کار باید کلی بوده و تمام صفحه را دربر گیرد تا بتواند پایداری و ثبات را القا کند. سبک نگارش باید زیبا و تخصصی بوده و مناسب با سلیقه مخاطبان و محتوای سایت باشد.
در نگارش متون و اطلاعاتی که مخاطب به دنبال‌ آنها است باید بزرگ نمایی شود تا به بیننده القا کند که این همان چیزی است که به دنبال آن بوده است.
همچنین سایت باید به سادگی در اینترنت یافت شود و درصورت امکان در بالای لیست های جستجو قرار گیرد، اگرچه همواره این گونه نباشد لااقل در موتورهای جستجوی اصلی چنین شود.
یک وب گاه معمولاً شامل متن و تصاویر است. اولین صفحه یک وب سایت صفحه خانه (Home Page) یا صفحه ایندکس ( index ) نامیده می‌شود. بعضی از وب گاه ها از صفحه ای استفاده می‌کنند که معمولاً صفحه خوش آمد نامیده می‌شود. این صفحه ممکن است شامل مواردی چون پیغام خوش آمد گویی، انتخاب زبان، انتخاب ناحیه جغرافیایی یا اعلام عدم پذیرش مسیولیت درموارد خاص باشد. هر صفحه وب درون سایت وب، یک فایل HTML است که URL مخصوص به خود را دارد.
بعد از این که هر صفحه وب ساخته شد، این صفحات با استفاده از فهرست راهنمایی که از پیوندهای مختلف تشکیل شده است به یکدیگر متصل می‌شوند.
هنگامی که یک وب سایت کامل شد برای آنکه برای همه بر روی اینترنت قابل مشاهده باشد باید منتشر یا ارسال (Upload) شود. این کار به کمک یک میزبانFTP انجام می‌شود. هنگامی که سایت منتشرشد، مسئول سایت برای افزایش بازدید کنندگان، از تکنیک های گوناگون استفاده می‌کند. این کار با ثبت کردن وب سایت در موتورهای جستجویی نظیر Google و Yahoo، تبادل لینک با وب سایت های دیگر، ایجاد پیوند با وب گاه های مشابه و غیره امکان پذیر است.

طرح وب سایت

طرح وب به قالب نمایشی و طراحی گرافیکی صفحات موجود در وب گاه می‌گویند که معرف محتوا و مطالب آن وب سایت است. طرح وب جلوه بصری هدف وب گاه است و اولین بخش از یک صفحه وب است که ذهن مخاطب را با خود درگیر می‌کند.
طراح وب با در نظر گرفتن هدف سایت و مخاطبان آن و با استفاده از المان های متناسب با رویکرد سایت و به کمک ذهن خلاق و ذوق هنری خود در بکار بردن ابعاد و رنگ ها، طرحی خلق می‌کند که ضمن ایجاد یکپارچگی در کلیه صفحات وب گاه، نمای تکرار شونده و خسته کننده را به مخاطب القا نکند. در وب گاه باید از الگوی ثابتی در صفحات استفاده کرد که کاربر به هنگام دیدن صفحات متوجه این است که همه صفحات در یک سایت مشخص هستند.